Diagram ryby (cause and effect diagram)  jest narzędziem stosowanym do znajdowania przyczyn pojawiających się problemów, a przede wszystkim powiązań pomiędzy poszczególnymi kategoriami przyczyn. Jako metoda pracy początkowo był ograniczony jedynie do przemysłu, lecz w krótkim czasie okazał się ona przydatny w usługach, administracji oraz wielu innych dziedzinach. Narzędzie w formule „od ogółu do szczegółu” pozwala spojrzeć na przyczyny powodujące powstawanie problemu z różnych obszarów funkcjonowania firmy.

W metodzie tej najczęściej stosuje się następujące kategorie przyczyn:

PROCEDURA

1. Identyfikacja problemu:

Na głównej osi „wykresu ryby” definiujemy problem

2. Okreslenie głównych kategorii przyczyn (5M+E lub 5P)

 Na poszczególnych „ościach” zaznaczamy kategorie przyczyn.

3. Uszczegółowienie przyczyn

Każda kategoria jest szczegółowo rozbijana na przyczyny powstawania problemu, które możemy rozbijać na podprzyczyny. W przypadku dużej ilości wskazanych źródeł, można narysować je na osobnym arkuszu. Bardzo często się zdarza, że przyczyna powstawania problemu zostaje kategorią, w takim przypadku należy narysować nowy diagram z nowymi kategoriami.

4. Analiza wyników I formułowania działań naprawczych

Po zakończeniu analizy należy wybrać 2-4 najważniejsze przyczyny i opracować wdrożyć działania, które je zniwelują lub ograniczą. Dla zwiekszenia efektywności działanie warto wystawić opracowany diagram na widok publiczny. W ten sposób każdy z pracowników może wyrazić swoje zdanie, bądź zaproponować własne rozwiązanie.

Narzędzie sprawdza się także doskonale w pracy coachingowej. Po diagnozie problemów z jakimi konfrontuje się pracownik, rozpoczyna się poszukiwanie sposobów rozwiązań wcześniej zdiagnozowanych problemów.