Inżynieria wyobraźni to potężne narzędzie wspomagające organizacje i ich klientów w osiągnięciu celów, poprzez stosowanie różnorodnych możliwości poznawczych. Inżynieria wyobraźni to termin wymyślony przez W. Disneya dla opisania procesu, którego używał dla „kreowania przyszłości” poprzez formułowanie marzeń, a następnie przekształcania ich w rzeczywistość. Inżynieria wyobraźni to narzędzie wymagające koordynacji trzech subprocesów: Marzyciela, Realisty i Krytyka, z których wszystkie są niezbędnymi komponentami do osiągania przyszłych celów.
Efektywna innowacyjność i rozwiązywanie problemów w organizacjach wymagają więc syntezy tych trzech różnych procesów, czy też faz. Marzyciel jest niezbędny do tworzenia nowych pomysłów i celów. Realista jest konieczny jako środek do transformacji pomysłów na konkretne wyrażenia. Krytyk potrzebny jest jako filtr do udoskonalania pomysłów i unikania potencjalnych problemów.
Poniżej zamieszczono podsumowanie podstawowych kognitywnych i fizycznych wzorców, kojarzonych z każdym z tych kluczowych stylów myślenia.

Marzyciel
Faza Marzyciela procesu nakierowana jest ku przyszłości długofalowej. Wiąże się ona z myśleniem w kategoriach większego obrazu i większych kawałków, w celu generowania nowych alternatyw i wyborów. Na etapie Marzyciela akcent kładziony jest na przedstawianie i poszerzanie percepcji konkretnego planu lub pomysłu. Jego podstawowym poziomem koncentracji jest generowanie treści, lub „co” danego planu lub pomysłu. Według Disneya, funkcją Marzyciela jest „widzenie jasno we własnym umyśle, w jaki sposób każdy kawałeczek biznesu w opowieści lub projekcie zostanie ułożony”. Cele Marzyciela obejmują: określenie celu w kategoriach pozytywnych i ustalenie zamiaru i efektów pożądanego stanu. Aby myśleć jak Marzyciel, pomocne jest trzymanie głowy i wzroku do góry, i przyjęcie wygodnej postawy, która jest symetryczna i odprężona.

Realista
Celem Realisty jest przekształcenie marzenia w wykonywalny plan lub produkt. Jako Realista, chcesz się zachowywać „jak gdyby” sen był możliwy do spełnienia i koncentrować się na krokach lub działaniach wymaganych do faktycznego urzeczywistnienia marzenia. Przede wszystkim powinieneś skupić się na tym, „jak” urzeczywistnić plan lub pomysł. Faza Realisty jest bardziej działaniem nakierowanym na posuwanie się ku przyszłości, funkcjonując w odniesieniu do krótszej perspektywy czasowej niż Marzyciel. Realista jest często bardziej skoncentrowany na procedurach lub działaniach. Przede wszystkim skupia się on (lub ona) na tym „jak” urzeczywistnić plan lub pomysł. Aby myśleć jak Realista, pomocne jest zajęcie postawy siedzącej z głową i wzrokiem skierowanym do przodu lub lekko pochylonym oraz przyjęcie pozycji, która jest symetryczna i lekko pochylona do przodu. Koncentracja poznawcza powinna działać „jak gdyby” marzenie było do spełnienia i rozważać, w jaki sposób pomysł lub plan może być urzeczywistniony, akcentując specyficzne działania i definiując krótkofalowe posunięcia. Pomaga również przyjmowanie perspektywy innych osób zaangażowanych w plan i postrzeganie go z kilku innych punktów widzenia.

Krytyk
Faza Krytyka następuje po Marzycielu i Realiście. Celem bycia Krytykiem jest ocena zaproponowanego planu lub projektu i wyszukanie potencjalnych problemów i „brakujących ogniw”. Aby być efektywnym Krytykiem ważne jest przyjęcie perspektywy osób, które mogłyby wpłynąć na plan lub projekt i osób, na które ten plan lub projekt mógłby mieć wpływ (pozytywny lub negatywny), oraz wzięcie pod uwagę ich potrzeb i reakcji. Podstawowym celem Krytyka jest znalezienie potencjalnych problemów i brakujących ogniw w konkretnym planie lub potencjalnym rozwiązaniu. Strategia krytyka polega na pomocy w unikaniu problemów poprzez przyjmowanie różnych perspektyw i znalezienie brakujących ogniw przez logiczne rozpatrywanie, „co stałoby się, gdyby” pojawiły się problemy. Myślenie jak Krytyk wymaga przyjęcia postawy nachylonej pod kątem, w której wzrok i głowa skierowane są w dół i lekko pochylone oraz dotykanie podbródka lub twarzy jedną ręką. Krytycy są często uważani za osoby najtrudniejsze do zniesienia we współdziałaniu, z uwagi na ich rzekome negatywne nastawienie i ich tendencję do ukazywania rozbieżności pomysłów i sugestii innych osób. Największe wyzwanie stanowią problemy pojawiające się, gdy Krytyk nie tylko krytykuje marzenie lub plan, ale zaczyna krytykować Marzyciela i Realistę. Czym innym jest powiedzenie „ten pomysł jest głupi”, niż powiedzenie „ jesteś głupi, jeśli masz takie pomysły”.

OPERACJONALIZACJA NARZĘDZIA INŻYNIERIA WYOBRAŹNI:

W pracy indywidualnej: menedżer lub pracownik przyjmuje kolejno perspektywę należącą do każdej z faz. W pracy grupowej: dokonuje się podziału na trzy podzespoły, uwzględniając naturalne preferencje członków zespołu do wchodzenia w poszczególne perspektywy. Każdy podzespół odpowiedzialny jest za inną fazę procesu. Proces przechodzenia przez poszczególne fazy trwa do momentu, w którym „Krytyk” stwierdzi: nie mam uwag.

PYTANIA JAKIMI MOŻNA POPROWADZIĆ PROCES:

FAZA „CHCIEĆ” – MARZYCIEL

Cele: ustalić konkretne cele w kategoriach pozytywnych, określić pożądane rezultaty danego pomysłu.

• Jaka jest długofalowa wizja projektu?
• Co jest celem projektu?
• Jakie są potencjalne korzyści dla klientów, członków zespołu i innych udziałowców?
• Do jakich innych możliwości mógłby doprowadzić ten projekt w przyszłości?

FAZA „JAK” – REALISTA

Cele: ustalenie ram czasowych i wyznaczników postępu. Zadbanie o to, że pomysł może zostać zainicjowany i utrzymywany przez odpowiednią osobę lub grupę oraz, że postęp może być badany poprzez doświadczenie sensoryczne.

• Jakie są ramy czasowe projektu?
• Kim są osoby zaangażowane w proces?
• Jaki jest pierwszy/następny krok?
• Jakie reakcje zwrotne będą wskazywać na to, że robisz postępy?
• Jakie środki są dostępne dla wspomożenia projektu?
• Skąd będziesz wiedział, że cel został osiągnięty?

FAZA „SZANSY NA” – Krytyk

Cele: Zadbanie o to, by plan zabezpieczał wszystkie pozytywne produkty uboczne obecnego sposobu lub sposobów osiągnięcia celu.

• Na kogo projekt może wpływać w sposób negatywny?
• Kto może zniszczyć efektywność pomysłu?
• Dlaczego ktoś mógłby sprzeciwiać się projektowi?
• Jakie są potrzeby lub oczekiwania osób sprzeciwiających się?
• Jakie są korzyści z obecnego sposobu lub obecnych sposobów działania?
• W jaki sposób można utrzymać te korzyści, kiedy nowy pomysł będzie wprowadzony w życie?
• Co jest obecnie potrzebne w planie, lub czego w nim brakuje?
• Kiedy i gdzie NIE chciałbyś wprowadzać w życie tego planu lub pomysłu?

Stowarzyszenie Innowatorów Zarządzania życzy Państwu wielu sukcesów w stosowaniu narzędzia.